Çanak Çömlek Patladı

~ 03.11.2013, Can DÜNDAR ~

Sedat Alp’i tanıyan azdır.
Karaferyeli’dir; Atatürk’ün
toprağından yani...
Mübadelede İzmir’e
göçmüşler.
1930’ların başında “Avrupa
sınavları”na girip bir grup
öğrenci ile Almanya’ya gitmiş.
Berlin Üniversitesi’nde
okurken Maarif Vekili Reşit
Galip’ten bir mektup almış:
Anadolu Medeniyetleri
okuyun” diyormuş mektup...
***
Meclis, 23 Nisan 1920’de
açıldı.
Sadece 16 gün sonra,
Mustafa Kemal Paşa,
Meclis hükümetinden,
Maarif bünyesinde bir “Türk
Âsâr-ı Atikası (Eski Eserler)
Müdürlüğü” kurulmasını istedi.
Ankara’daki “Anadolu
Medeniyetleri Müzesi” de,
yine savaş günlerinde, Kemal
Paşa’nın talimatıyla açılmıştı.
Medeniyet”, öylesine
önemliydi.
1931’de Gazi, Konya’dan
İsmet Paşa’ya telgraf çekip
“Memleketin her tarafında,
emsalsiz defineler halinde
yatmakta olan kadim medeniyet
eserlerinin ilmi şekilde
muhafazası ve tasnifi için
arkeoloji uzmanlarına ihtiyaç
var” dedi ve “Dışarı tahsile
yollanan talebeden bir kısmının
bu şubeye tahsisini” istedi.
Alp’e, “Anadolu
medeniyetleri oku” denmesinin
nedeni buydu.
O talimatla Alp, “Türkiye’nin
ilk Hititoloğu” oldu.
***
Onu tanıdığımda 90’ındaydı.
Bedeni tekerlekli sandalyede,
ama beyni hâlâ zinde...
Biyografisi üzerinde
çalışırken bize (Fatma
Sevinç’le birlikte, TÜBA, 2004)
1934’te Berlin’de çekilmiş,
bereli bir fotoğrafını gösterdi.
Altında şu satırlar vardı:
“Günde 200 Almanca sözcük
ezberliyorum. Latince ve
Yunancayla birlikte 3 dili birden
öğreniyorum. Çok çalışmaktan
saçkıran oldum.”
Sonra İbranice ve Arapça
öğrenmiş. Çivi yazısını sökmüş.
1935’te Atatürk’ün emriyle
Boğazköy kazılarında staja
başlamış.
Paris’ten gelen Halet
Çambel oradaymış.
Ekrem Akurgal ise Batı
Anadolu’daki
antikçağ
kazılarında...
***
Bunları niye
yazdım şimdi?
Ulaştırma
Bakanı Binali
Yıldırım,
gazetecilere
Marmaray’ı
gezdirirken,
Arkeologların
engellemesi
olmasa projeyi
2009’da
hizmete açardık” demiş;
“Onlara kalsa 2023’te zor
biterdi” diye de eklemiş.
Daha önce Başbakan,
durumu daha “veciz” ifade
etmişti:
‘Yok arkeolojik çömlek çıktı,
yok şu çıktı, bu çıktı’ ile sürekli
önümüze engel koydular. Basit
çanak çömlek hikâyesi, bize 4
yıl kaybettirdi”.
Nereden nereye?
Memleketin her tarafında
emsalsiz defineler halinde
yatmakta olan” tarihi miras,
Erdoğanın dilinde “çanak
çömlek” olmuştu.
İğneyle kuyu kazarak bu
toprakların tarihini aydınlatan
arkeologlar da, “proje
engelleyicileri...
***
Marmaray’ı geciktirdiği
gerekçesiyle “çanak çömlek
diye aşağılanan bulgu, şimdiye
kadar ortaya çıkarılmış en
büyük gezi filosu...
Marmaray kazılarında neolitik
çağa ve kent tarihine ışık tutan
35 bin eser bulundu.
İstanbul’daki yerleşik
hayatın 8 bin 500 yıl öncesine
dayandığı belgelendi, kentin
yerleşim tarihi yeniden yazıldı.
Ardından Küçükçekmece
Gölü havzasında erken Hitit
izlerine rastlandı.
Arkeoloji dünyasına göre
bunlar, Avrupa’daki ilk Hitit
izleri... Son yılların en önemli
keşfi...
Haberi okurken, bu yıl
doğumunun 100. yılında
andığımız Sedat Alp’i
düşündüm:
Bulguları öğrense, sevinçten
tekerlekli sandalyesinden fırlardı
herhalde” dedim.
Sonra da kendi tarihini
çanak çömlek” diye aşağılayan
Başbakan’a, “Hangimiz gerçek
muhafazakârız” diye sorardı
herhalde...
Atatürk, “Bir vatana sahip
çıkmanın yolu, o topraklarda
doğmuş uygarlıkları tanımaktan
geçer” demişti.
Yeterince Marmaray övgüsü
okuduk.
Ben de Marmaray’ın
kırıp döktüğü “çanak
çömlek”lere sahip çıkan
ve şimdi mirasyedilerin
saldırısına muhatap olan
arkeologları saygıyla anıyor ve
selamlıyorum bugün...

Can DÜNDAR | Tüm Yazıları
Hits: 1465