DİKKAT ederseniz, geçmişi kurcalamak artık tam bir ulusal hastalık olmuştur.
Sadece basit bir tarih merakı değil bu. Öyle olsa, memnun olup sevinebilirdiniz. Hayır, öyle değil; işin içinde iş var.
Bugünü yaşamak, şimdiki işini yapmak ve elbet ileriye bakmak yetmiyor bazı insanlara. Hatta, olumsuzluğu öne çıkarıp birbirini yemek, şunun bunun kuyusunu kazmak da yeterli olmaz kimileri için. İlle geriye bakılacak, geçmişte yaşananlar yeniden ele alınacak, hem de vaktiyle gösterilmemiş bir titizlik ve özenle, her şey didik didik edilecek.
Tuhaf bir define avcılığıdır bu. Geçmişi kazıp bugün işinize yarayacak, şimdiki amaçlarınızı gerçekleştirmekte yardımcı olabilecek bir şeyler bulacaksınız ve vaktinizi buna vereceksiniz.
Örneğin, durup dururken, yakın geçmişte yaşamış bir devlet adamının yaşamını yeniden gündeme getirerek belirsiz kalmış, iyice aydınlanmamış birtakım olaylar varsa onları kurcalayacaksınız, bugün sizin amaçlarınıza uygun düşecek ayrıntılar, kara noktalar bulmaya ve onların şimdi yararlı olabilecek yanlarını gün yüzüne çıkarmaya çalışacaksınız. Tarihsel roman yazmanın ön çalışması değildir bu; tam tersine, bir kişinin adını bu günlerin sahnesine yeniden çıkarmanız ve bunda partinizin ya da yakın çevrenizin, ailenizin çıkarına uygun bir şeyler bulmanız gerekecek. Diyelim, söz konusu kişi çeyrek yüzyıl kadar yakın geçmişte önemli makamlara gelmiş, ama birdenbire ve erken sayılabilecek yaşta bu dünyadan göçmüşse, mükemmel bir nedeniniz var demektir: Niçin öldü, sinsi bir planın kurbanı mı oldu?
Bu kadarı bile, arkada bırakılanları yine gündeme sokmak, unutulmuş adını yeniden hatırlatmak, hırsları tatmin olmamış yakınlarını güncel sahneye yeniden sokmaya yetmez mi? Hatta bu da yetmiyorsa, gerçek olup olmadığı belirsiz bir suikast söylentisini doğrulamak için mezar açılmasını bile isteyebilirsiniz. O konuda size yardımcı yandaşlar bularak medyatikleşip nüfuzunuzu arttırabilirsiniz.
Ya da toplumda bir kesimi hırpalamak istiyorsanız, geçmişte bir ipucu bulup bugünün saflarındakileri tefe koyarsınız.
Geleceğini geçmişte aramak yüzünden bugünü değerlendirmeye vakit bulamayan tuhaf bir toplum sayılmaz mı bizimki?
16 Haziran 2012 - Cumhuriyet
