Terim Jung’un. ‘Kolektif bilinçaltı’.
Bütün geçmişimizin olumlu-olumsuz etkilerinden oluşmuş ortak bilinçaltımız söz konusudur.
Toplumun ‘neyi neden yaptığını’ bilemediğimiz.
Aslında ‘neyi neden yaptığını kendisinin de bilemediği’.
Sigmund Freud, bireysel bilinçaltını bulmuştur.
Dünyayı değiştiren bir keşif.
Carl Gustav Jung, ‘kolektif bilinçaltı’nı sisteme ekledi.
‘Kültürel bilinçaltı’ diyorum.
Çünkü insan kültürünün bütün birikimi, bütün etkileri sonra grupların, bireylerin davranışlarını oluşturacaktır.
Akılla açıklanamayan tepkiler.
Mantıksız görünen davranışlar.
Ölçü dışı hareketler.
Fanatizm.
Önyargılar.
Toplu şiddet hareketleri.
Nedeni bilinmeyen kinler.
Akıl almaz değer yargıları.
‘Kültürel bilinçaltı’nı anlayamadığımız bir toplumun neyi neden yaptığını anlayamayız.
Kendimiz ‘nedenler yakıştırırız’.
Kendimizi sorgulamadan nedenler buluruz.
‘Acaba?’ demeden biz de hükümler veririz.
Sonra da kendimiz gibi düşünen, benzer duygular taşıyan insanlar bir araya geliriz ve yargılarımızı pekiştiririz, duygularımızı rahatlatırız.
Ama gerçekler değişmez.
Kültürel bilinçaltı.
Bir toplumun çok güçlü güdücüsüdür.
***
Bizim ‘kültürel bilinçaltımızı’ tanıyor muyuz?
Hiç sanmıyorum.
Bu toplumda din çok önemlidir. Doğru.
Toplum çok dindar mıdır? Belli değil.
Bu toplumda milliyet çok önemlidir. Doğru.
Toplum çok milliyetçi midir? Belli değil.
Toplum aileye çok değer verir. Doğru.
Aile dayanışması akılcı mıdır? Belli değil.
Toplum eğitime çok değer verir. Doğru.
Eğitimden ne anlar? Belli değil.
Toplum başarıya çok değer verir. Doğru.
Başarıyı nasıl tanımlar? Belli değil.
Bu toplum zenginliğe çok değer verir. Doğru.
Nasıl kazanıldığına bakar mı? Belli değil.
Bu toplum yetkiye itaati çok sever. Doğru.
Yetkinin nasıl kullanıldığına bakar mı? Belli değil.
Bu toplum cesarete çok değer verir. Doğru.
Cesaret isteyen işlerde öne çıkar mı? Belli değil.
Bu toplum Osmanlı zaferlerini çok sever. Doğru.
Osmanlı’nın yenilgilerini öğrenmek ister mi? Belli değil.
Bu toplum Atatürk’ü çok sever. Doğru.
Bu toplum Atatürk’ün ne yapmak istediğini bilir mi?
Belli değil.
Bu toplum çocuklarını çok sever. Doğru.
Çocuklarının özgür birey olmasını ister mi? Belli değil.
Bu toplum annelere çok hürmet eder. Doğru.
Kızınca edilen küfürde analara yapılanı düşünür mü?
Belli değil.
Bu toplum evliliğe çok değer verir. Doğru.
Boşanmanın da bir hak olduğunu düşünür mü? Belli değil.
***
Bir toplumu tanımadan o topluma dayanarak iş yapamazsınız.
Toplumda neler olup bittiğini anlamanın yolu, işte bu ‘kültürel bilinçaltı’nı bilmektir.
Toplum olan biteni anlamıyor mu?
Yanılıyorsunuz. Çok iyi anlıyor.
Toplum olan bitene tepki vermiyor mu?
Veriyor ama kendi ileti sistemiyle.
Siz topluma ulaşamıyor musunuz?
İletişiminizi gözden geçireceksiniz.
Taklitle değil.
Karşınızdan hata bekleyerek değil.
Toplumu iyi tanıyarak.
‘Kültürel bilinçaltı’nı doğru çözümleyerek.
Sonra da;
öfkeye karşı soğukkanlılıkla, şiddete karşı ilkeli kararlılıkla, doğru tasarılarla, gerçekçi çalışmalarla, toplumu yeniden kazanarak, çağdaş uygarlığa yöneleceksiniz.
Toplumla birlikte kazanacağınızı bilerek.
Bu gerçekle kazanacaksınız...
(Cumhuriyet)
