Hukuk Gündemi 6

~ 01.05.2012, Av. İ. Güneş GÜRSELER ~
Washington merkezli düşünce kuruluşu Dünya Adalet Projesi (World Justice Project) 2010 yılı "Hukukun Üstünlüğü Endeksi"ni açıkladı.
Yıllardır feryatla dile getirilen eleştiri ve uyarıların haklılığı endeksin sonuçları ile bir kez daha ortaya çıktı.
İngilizce metne ulaşılabilecek adres:
ENDEKSE İLŞİKİN BAZI YORUM VE DEĞERLENDİRMELER:
Adaletin bu mu Türkiye?
Dünya Adalet Projesi'nin "Hukukun Üstünlüğü" endeksine göre Türkiye sınıfta kaldı.
 
Cumhuriyet Ankara Büro- Washington merkezli düşünce kuruluşu Dünya Adalet Projesi’nin (World Justice Project) 66 ülkeyi değerlendiği “hukukun üstünlüğü” karnesine göre Türkiye sınıfta kaldı.
Temel haklarda 58’inci, hükümetin yargı üzerindeki etkisinde 52’inci, ceza yargısının etkinliğinde ise 48’inci sırada yer aldı. Temel haklarda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olmayan Senegal ve Bangladeş gibi ülkeler bile Türkiye’nin önüne geçti. Bu tabloya karşın Türkiye, Türk halkının sivil yargıya başvurusu konusunda iyi not aldı. Dünya Adalet Projesi’nin İstanbul, Ankara ve İzmir’de bin denek üzerinden gerçekleştirilen anket ve yaklaşık 300 konu uzmanının doldurduğu soru formundan elde edilen verilerle oluşturulan 2011 raporunda çarpıcı saptamalar yer aldı. Raporda Türkiye, “üst orta sınıf” geliri olan 19 ülke arasında değerlendirildi. Raporda insan hakları, hükümetin yargıya etkisi, ceza yargısının etkinliği, temel haklar, sivil yargıya erişim gibi çeşitli alanlarda çalışma kapsamına alınan 66 ülke değerlendirildi ve birbiri ile kıyaslandı.
52. olduk

Raporun en dikkat çeken bölümü temel haklar konusunda oldu. Türkiye, temel hakların korunmasına ilişkin önemli taahhütleri içeren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) taraf olmasına karşın, 66 ülke arasında 58’inci, kendi gelir grubundaki 19 ülke arasında ise 19’uncu oldu. AİHS’ye taraf olmayan dolayısıyla temel haklar konusunda uluslararası bir taahhüt altına girmemiş, Güney Kore, Tayland, Güney Afrika, Endonezya, Hindistan, Senegal ve Bangladeş bile Türkiye’nin önünde yer aldı. Bu ülkelerin yanı sıra Polonya, Rusya, Lübnan ve Arnavutluk’taki temel hakların Türkiye’den daha iyi korunduğu ortaya çıktı. “Hükümetin yargı üzerindeki etkisi” başlığında da sınıfta kalan Türkiye, hükümetin yargıyı en çok etkilediği ülkeler sıralamasında 66 ülke arasında 52’inci oldu. Hükümetlerinin yargıyı etkilemesi konusunda Türkiye’den daha iyi durumda olan ülkeler arasında ise Güney Kore, Malezya, Jamaika, Meksika, Fas ve Nijerya yer aldı.
1 Mayıs 2012
http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=334070
 
---------------------------------------------------------------------
Dünya Adalet Projesi:Türkiye hukukun üstünlüğünde sınıfta kaldı
Washington merkezli düşünce kuruluşu Dünya Adalet Projesi (World Justice Project) 2010 yılı "Hukukun Üstünlüğü Endeksi"ni açıkladı. Listenin en tepesinde İsveç ve Hollanda gibi Avrupa ülkeleri, en altında ise Kenya, Pakistan gibi ülkeler yer alıyor. Raporun Türkiye'yle ilgili bulguları da pek iç açıcı değil.

Hukukun Üstünlüğü Endeksi 35 ülkeden 41 bin kişiyle yapılan mülakatlar ve 900 uzmanın görüşleri doğrultusunda üç yılda hazırlandı. Türkiye’yle ilgili olarak İstanbul, Ankara ve İzmir’de veri toplandı. Endekste Türkiye, “Doğu Avrupa ve Orta Asya” bölgesinde ve üst-orta gelir düzeyi grubunda yer aldı.

Hürriyet Planet'in haberine göre raporun özet kısmında Türkiye’nin bölgesindeki diğer ülkelere kıyasla yargı sisteminin etkinliği açısından ortalamanın üzerinde bir performans sergilediği ancak başta düşünce, ifade ve din özgürlüğü olmak üzere temel haklar alanında çaba gösterilmesi gerektiğinin altı çizildi.

Karşılaştırmalı tablolara bakıldığında Türkiye’nin durumunun pek parlak olmadığı görülüyor. Özellikle üç önemli başlıkta Türkiye 35 ülke arasında son beşte yer alıyor.

Bu faktörlerin ilki, "hükümetin yetkilerinin kısıtlanması". Raporda Türkiye’nin bu alanda araştırmanın yapıldığı 35 ülke arasında 31’inci sırada olduğu belirtiliyor. Türkiye yine bu alanda bölgesindeki beş ülkenin sonuncusu, aynı gelir grubunda bulunduğu yedi ülkenin ise altıncısı.

Temel haklar tehlikede

Türkiye’nin son sıralarda yer aldığı diğer iki kategori ise “yasaların anlaşılırlığı” ve “temel haklar”. İlk kategoride Türkiye 35 ülke arasında 32’nci, ikinci kategoride ise 33’üncü sırada. Aynı şekilde gelir grubu ve bölgesel karşılaştırmalara bakıldığında da Türkiye’nin emsalleri arasında son sırada olduğu dikkat çekiyor.

Bunun dışında “yolsuzluktan arınmış devlet kurumları” (16/35), “sivil yargıya erişim” (14/35) ve “cezai adaletin etkinliği” (14/35) gibi alanlarda Türkiye ortalamanın üzerinde seyrediyor.

Türkiye’nin bölgesinde lider ülke Avrupa Birliği üyesi Polonya oldu. Bir diğer AB üyesi Bulgaristan ve aday ülke Hırvatistan da grup geneline göre başarılı performans sergileyen ülkeler oldu.

Kuzey Avrupa endeksin lideri

Endeksin zirvesinde İsveç ve Hollanda gibi gelişmiş ülkeler yer alıyor. Kenya, Pakistan, Liberya gibi fakir ülkeler ise hukukun üstünlüğü kriterleri bağlamında da son sıralarda.

Öte yandan endeks dünya devleriyle ilgili şaşırtıcı detaylara da işaret ediyor. Örneğin ABD’de yurttaşların hukuka erişimi “Üçüncü Dünya Ülkeleri” seviyesinde. Bu alanda 20’nci sırada olan ABD sadece gelişmiş ülkelerin değil, Dominik Cumhuriyeti gibi çok daha küçük ülkelerin gerisinde kaldı.
 

 
------------------------------------------------------------------------
Dünya Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü endeksi yayınlandı. Türkiye sonlarda yer alıyor-3
Aşağıda yer alan Türkiye ile ilgili değerlendirme paragrafı raporun ilgili sayfasından olduğu gibi tercüme edilmiştir.
"Türkiye diğer doğu Avrupa ve merkezi Asya ülkelerine göre sıralamada ortalarda yer almaktadır. Ülke özellikle kamu idaresi kurumları ve sivil yargı sistemlerinde kurumsal güçlülük arzetmektedir ve bu alanda sıralamada 27. dir.
Buna rağmen Türkiye 'Hükümetin hesap verebilirliği' (Bu alanda 66 ülke arasında 52. dir) ve 'temel haklar' alanında (bu alanda 58. cidir), esas olarak denetleme mekanizmalarının işlevlerini yerine getirmedeki yetersizlikleri, yasama ve yargıdaki politik müdaheleler, ifade özgürlüğü konusundaki zayıf notu ve özel hayata rasgele müdaheleler nedeniyle düşük notlar almaktadır.

Aşağıdaki tablo İstanbul, Ankara ve İzmirde 1000 denek üzerinden gerçekleştirilen anket ve yaklaşık 300 konu uzmanının doldurduğu soru formundan elde edilen verilerden hareketle ilgili kriterlerde Türkiyenin eriştiği değerleri göstermektedir. Birinci sütun Türkiyenin notunu ( en yüksek not 1'dir), ikinci sütün ilgili kriterde dünya ölçeğinde 66 ülke arasında sıralamasının ne olduğunu, üçüncü sütun bölgesel sıralamada (12 ülke) kaçıncı olduğunu, dördüncü sütün Türkiyenin de dahil olduğu orta üst gelir (19 Ülke) ülkeler arasında Türkiyenin sıralamasını göstermektedir.
 

Aşağıdaki tablo da Türkiyenin dahil edildiği doğu Avrupa ve merkezi Asya ülkelerinin kıyaslamalı olarak hangi kriterde hangi sıralamayı elde ettiği verilmektedir.

 
Aşağıdaki tablo ise üst orta gelir grubu ülkelerin kıyaslamalı olarak hangi kriterde hangi sıralamayı elde ettiğini göstermektedir.
 

Arzu edenler Dünya Adalet Projesi Organizasyonunun ilgili sitesinden raporu indirerek daha ayrıntılı inceleme yapabilirler.

Av. İ. Güneş GÜRSELER | Tüm Yazıları
Hits: 14873