FRANSA'DA AVUKAT OLMANIN KOŞULLARI VE BAROLARIN YÖNETİM ŞEKLİ

I.        Fransa'da avukat olma koşulları

Öncelikle Fransa'da lisans diplomasinin 3 senede ve mastır diplomasının da 2 senelik eğitimden sonra alındığım hatırlatmamız gerekir.

Fransa'da avukat olabilmek için, avukatlık okulundan mezun olma şartı vardır. Bu avukatlık okuluna "giriş" sınavı (CRFPA) oldukça eleyici ve aynı zamanda zor bir sınavdır. Giriş sınavında başarılı olup okula girmeye hak kazanan öğrenciler, 18 ay boyunca çeşitli teorik ve pratik dersler alır ve "çıkış" (CAPA) sınavına girerler. Bu sınav giriş sınavından nispeten daha kolaydır. "Çıkış" sınavında başarılı olanlar, yeminlerini eder ve diledikleri baroya kayıtlarını yaptırırlar.

Avukatlık okuluna giriş sınavına (CRFPA) girebilmek için, lisans ve mastırın birinci senesi olmak üzere, toplam 4 senelik bir akademik eğitim almak şarttır. Bu 4 sene içindeki lisansın hukuk lisansı olması zorunlu değildir, ancak mastırın ilk senesini herhangi bir hukuk dalında yapmak şarttır. Pratikte ise, sınava girenlerin çoğunluğunu, lisans ve mastır 1 ini hukuk dalında yapanlar oluşturuyor. Fransız Ulusal Barolar Konseyi (UBK), 26 Eylül 1998 tarihli Kararında, Hukuk mastır 1'ine denk olan diplomaları da listelemiştir.

İstisnai olarak, Hukuk doktorası olanlar CRFPA dan muaf tutulurlar. Ayrıca, Ulusal Barolar Konseyi'nin (UBK) 27 Kasım 1991, 91-1197 sayılı kararnamesinin 97. Maddesi gereğince, bazı meslek gruplarına ait kişiler (Örn: Öğretim veren Hukuk profesörleri, Danıştay ve İdare mahkemeleri üyeleri, vs..) hem CRFPA hem CAPA sınavından muaf tutulur.

II.     Yabancı uyruklu avukatların Fransız barolarına Kayıtları

Yabancı barolara kayıtlı avukatlar 2 ana kategoriye ayrılmıştır. Yabancı avukatların kayıt işlemlerini Ulusal Barolar Konseyi (UBK) üstlenir.

1.   Avrupa birliği, Avrupa ekonomi topluluğu veya İsviçre konfederasyonuna bağlı barolara kayıtlı avukatlar

Yukarıda bahsi geçen ülke ve toplulukların vatandaşları, bir diğer Avrupa birliği, Avrupa Ekonomi Topluluğu veya İsviçre Konfederasyonunda avukat olabilme koşullarını sağlamış veya o ülke ve topluluklardaki bir baroya kayıtlı olmaları gerekir.

Bir üstte bahsi gecen şahıslar CAPA yerine, "Fransız Hukuku'na elverişlilik" sınavlarına girerler. Bu sınavlar, en az 1 en fazla 4 dersten oluşur. Sınav sayısı ve içeriği, kişinin akademik ve profesyonel geçmişine bağlıdır.

2.   Diğer ülke barolarına kayıtlı avukatlar

a. Kebek (Kanada) barosuna kayıtlı avukatlar

Kebek barosuna kayıtlı avukatlar çeşitli koşulları yerine getirip, 15 dakikalık bir sözlü sınavdan da başarılı oldukları takdirde, Fransa'da diledikleri bir baroya kayıtlarını yaptırabilirler.

b. Kebek dışındaki Ülke barolarına kayıtlı avukatlar

Diğer ülke barolarına kayıtlı avukatların Fransız barolarına kayıt yaptırabilmesi için,

-          Öncelikle diğer ülkedeki baroya kayıtlı olmaları ve,

-         O baronun Fransız avukatlara da aynı çalışma koşullarını sağladığını göstermeleri gerekmektedir.

Bu koşullar tamamlandığında, Fransız hukuku bilgi sınavına tabi tutulurlar. Başarılı olmaları halinde, diledikleri baroya kayıtlarını talep edebilirler.

III.    Fransa'da avukatların bağlı oldukları kurum

Fransa'da avukatlık mesleğini icra edebilmek için, bulunulan bölgenin barosuna kayıtlı olmak gerekmektedir. 9 Eylül 2019 tarihinde, Fransa'da toplam baro sayısı 164 olup, 69 900 kayıtlı avukat vardır.

IV.    Baro başkanlığı seçimleri

Baro başkanları, üyesi oldukları baronun diğer üyeleri tarafından seçilir. Görev süreleri 2 yıldır. Kendi barosuna kayıtlı avukatların temsilcisidir. Peşine gelecek olan baro başkanı, diğerinin görev suresi bitmeden seçilir, bu sayede baro başkanlığı görev devir tesliminde yaşanabilecek muhtemel aksaklıklar önlenmeye çalışılır. Mevcut baro başkanının tekrar aday olmasında hukuki bir engel yoktur, ancak baroların kendi isleyiş alışkanlıkları farklılık gösterebilir. (Örn: Paris barosunda gelenek olarak mevcut baro başkanı tekrar aday olamaz)

V.       Avukatlar Konseyi (Conseil de l'Ordre des Avocats)

Öncelikle “Ordre" kelimesinin anlamı topluluk olarak kabul edilebilir. "Conseil de l'ordre" ise o topluluğun isleyişini sağlayan mekanizmaya verilen addır. Fransa'da belirli kurallara tabi olan meslek grupları, meslek topluluğu adi altında birleşirler. Baroların işleyiş kuralları meslek topluluğu kurallarına göre yapılır. Bu bağlamda “conseil de l'ordre" kavramını, “avukatlar konseyi" olarak çevirmek yanlış olmayacaktır.

Her baronun kendi avukatlar konseyi vardır. Konseylerin üye sayıları, bağlı oldukları baroya kayıtlı olan avukat sayısına orantılı bir şekilde düzenlenmiştir. Baro ne kadar kalabalıksa, Konsey'in üye sayısı o kadar büyüktür. Baro başkanları bu konseylere başkanlık eder, ama bu konseylerin içinde yer alamazlar (Örn: oy veremezler). Konseylerin idari, finansal, kontrol ve disiplin görevleri vardır. Paris avukatlar konseyi 42 üyeden oluşur.

VI.     Baro başkanları konferansı (Conferance des bâtonniers)

“Conference des bâtonniers", Fansa baro başkanlarının oluşturduğu topluluktur. Amacı barolar arasında bir düzenleme ve birliktelik sağlamaktır. Başkanlık divanı vardır.

VII.               Ulusal Barolar Konseyi (UBK) (Conseil National des barreaux (CNB))

Türkiye'deki barolar birliğinin Fransız muadili "Conseilnationaldes barreaux (CNB)" dur (Ulusal Barolar Konseyi (UBK)).

a.     UBK Genel Kurulu

UBK Toplam 82 genel kurul üyesinden oluşur. Bu üyelerin 80'i 3 yıllığına seçilirken, Paris baro başkanı ve baro başkanları konferansı başkanı, asil üyeler olarak genel kurulda, seçilmeden yerlerini alırlar

UBK'nin genel kurulunda yer alabilecek olan avukatlar, iki farklı seçmen grubunun oylarıyla seçilirler. Her grup genel kurula 40 üye çıkarır. İki farklı seçmen grupları aşağıdaki gibidir:

-          Tüm baroların avukatlar konseyleri seçmen grubu (college ordinal) ^40 üye

o 16 üye, Paris barosu avukatlar konseyi tarafından seçilir o 24 üye, diğer Bölge barolarının avukatlar konseyi tarafından seçilir

-          Genel Seçmen grubu (College general)^ 40 üye

o 16 üye, Paris barosuna kayıtlı avukatlar tarafından seçilir o 24 üye, diğer bölge avukatları tarafından seçilir.

b.      UBK yönetimi

UBK'nin Yönetimi 11 üye den oluşur.

9 üye genel kurul tarafından seçilir (başkan, 2 başkan yardımcısı, bir sekreter, bir sayman ve 4 görev tanımı yapılmamış üye, seçilir).

Kalan 2 üyeyi, Paris baro başkanı ve baro başkanları konferansının başkanı oluşturur. Bu 2 üye Başkan yardımcılığı makamlarına doğrudan atanır.

c.       UBK'nin misyonu

UBK tüzel kişiliği olan kamu hizmet kuruluşudur. Görev ve misyonu 31 Aralık 1990 tarihli, 1901256 sayılı yasayla açıkça belirtilmiştir. Avukatlık mesleğinin kurallarını ve geleneklerini tek çatı altında birleştirmekle yükümlüdür. Avukatların devlet nezdinde öncelikli temsilcisidir. Ayrıca Meslekle alakalı lobi faaliyetleri yürütür. Avukatların eğitimini sağlayan ve yabancı avukatların Fransız barolarına kayıt işlemlerini yürüten kurumdur. Uluslararası camiada Fransız barolarına kayıtlı avukatları temsil eder.

VIII.           UBK Seçim Şemaları